طرز تهیه و تولید نیترو بنزن

نیتروبنزن Nitrobenzene   یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C6H5NO2 و که جرم مولی آن ۱۲۳٫۰۶ g/mol می باشد.

 شکل ظاهری نیتروبنزن ، مایعی مایل به زرد است که بویی شبیه بوی بادام دارد ، نیترو بنزن پس از انجماد به شکل بلورهایی زرد مایل به سبز می دهد.

نیتروبنزن در مقیاس بزرگ به عنوان پیش ساز آنیلین تولید می شود.

نیتروبنزن در آزمایشگاهها به عنوان حلال( واکنشگرهای الکتروفیل) استفاده می‌شود.

تولید نیتروبنزن

نیتروبنزن از نیتراسیون بنزن با مخلوطی از اسید سولفوریک غلیظ، آب و اسید نیتریک تهیه می شود.

 گاهی اوقات به این مخلوط «اسید مخلوط» می گویند. تولید نیتروبنزن یکی از خطرناک ترین فرآیندهای انجام شده در صنایع شیمیایی به دلیل گرماده بودن واکنش (ΔH = -117 kJ/mol) است.

کاربردهای نیتروبنزن

تقریباً 95 درصد از نیتروبنزن تولید شده در صنعت به آنیلین هیدروژنه می شود:

    C6H5NO2 + 3 H2 → C6H5NH2 + 2 H2O

آنیلین پیش ساز پلیمرهای یورتان، مواد شیمیایی لاستیکی، آفت کش ها، رنگ ها (به ویژه پ آزو)، مواد منفجره و داروها است.

بیشتر آنیلین در تولید متیلن دیانیلین، پیش ساز پلی یورتان ها، مصرف می شود.

کاربردهای ویژه نیتروبنزن

همچنین از نیتروبنزن برای پوشاندن بوهای نامطبوع در جلا دهنده های کفش و کف، پانسمان های چرمی، حلال های رنگ و سایر مواد استفاده می شود.

نیتروبنزن با تقطیر مجدد به صورت روغن میربن و به عنوان عطر ارزان قیمتی برای صابون ها استفاده می شد. برای این منظور با مواد شیمیایی کمتر سمی جایگزین شده است.

یک بازار ویژه برای نیتروبنزن استفاده به عنوان استامینوفن می باشد.

نیتروبنزن همچنین در سلول‌های Kerr استفاده می‌شود، زیرا دارای یک ثابت کر غیرمعمول بزرگ است. شواهد نشان می دهد که از آن در کشاورزی به عنوان محرک رشد/گلدهی استفاده می شود.

واکنشهای آلی نیتروبنزن

نیتروبنزن، علاوه بر تبدیل به آنیلین، به مشتقات مشابه دیگری مانند آزوبنزن، نیتروزوبنزن و فنیل هیدروکسیل آمین تبدیل می‌شود. گروه نیترو- کاهش دهنده فعالیت است لذا جانشینی تمایل دارد در موقعیت متا انجام شود.