پروپانول یا استون (acetone) و اتانول یا الکل اتیلیک (ethanol) هر دو مواد شیمیایی رایج با خواص و کاربردهای متمایز هستند که می توان گفت از مهمترین تفاوتهای این دو ترکیب این است که استون یک کتون است در حالی که اتانول یک الکل است.
در اینجا تفاوت های اصلی بین استون و اتانول وجود دارد:
تفاوت استون با اتانول در ترکیب شیمیایی:
- استون: استون یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C3H6O است. به گروه عاملی کتون تعلق دارد و دارای ساختار خاصی متشکل از یک گروه کربونیل (C=O) متصل به دو گروه متیل (-CH3) است.
- اتانول: اتانول که با نام اتیل الکل یا الکل دانه نیز شناخته می شود، یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C2H5OH است. این یک الکل اولیه است و حاوی یک گروه هیدروکسیل (-OH) است که به یک زنجیره دو کربنی پیوند دارد.
تفاوت استون با اتانول در منبع و تولید:
- استون: استون معمولاً از منابع پتروشیمی به دست می آید یا به عنوان محصول جانبی تجزیه چربی ها و پروتئین ها در بدن (استون درون زا) تولید می شود. همچنین می توان آن را از طریق فرآیندهای شیمیایی مختلف سنتز کرد.
- اتانول: اتانول را می توان از طریق تخمیر تولید کرد، فرآیندی طبیعی که در آن مخمر یا باکتری ها قندها را به اتانول و دی اکسید کربن تبدیل می کنند. معمولاً از تخمیر قندهای حاصل از محصولات کشاورزی مانند ذرت، نیشکر یا غلات به دست می آید. اتانول همچنین می تواند از طریق واکنش های شیمیایی مانند هیدراتاسیون اتیلن سنتز شود.
تفاوت استون با اتانول در خواص فیزیکی:
- استون: استون یا پروپانول مایعی بی رنگ با بوی متمایز و شیرین است. نقطه جوش کمتری (56.5 درجه سانتیگراد یا 133.7 درجه فارنهایت) در مقایسه با اتانول دارد که آن را بسیار فرار است. استون با آب و بسیاری از حلال های آلی قابل اختلاط است و به عنوان یک حلال در کاربردهای مختلف مفید است.
- اتانول: اتانول مایعی بی رنگ با بوی مشخص و کمی شیرین است. در مقایسه با استون نقطه جوش بالاتری (78.4 درجه سانتیگراد یا 173.1 درجه فارنهایت) دارد. اتانول همچنین با آب و بسیاری از حلال های آلی قابل اختلاط است و آن را به یک حلال همه کاره و یک جزء کلیدی در نوشیدنی های الکلی تبدیل می کند.
تفاوت استون با اتانول در موارد استفاده و کاربردها:
- استون: استون عمدتاً به عنوان حلال در صنایع مختلف از جمله رنگ، پوشش، چسب و پلاستیک استفاده می شود. همچنین معمولاً به عنوان پاک کننده لاک ناخن، یک عامل تمیز کننده و یک حلال چربی زدایی استفاده می شود. استون در صنایع دارویی و آرایشی و بهداشتی نیز کاربردهای ویژه ای دارد.
- اتانول: اتانول کاربردهای وسیعی دارد. معمولاً به عنوان یک افزودنی سوخت یا سوخت زیستی به شکل بیواتانول استفاده می شود. اتانول جزء اصلی در نوشیدنی های الکلی است و به عنوان یک نوشیدنی تفریحی در سراسر جهان عمل می کند. همچنین به عنوان حلال، ضد عفونی کننده، ضد عفونی کننده و به عنوان ماده اولیه در تولید مواد شیمیایی، دارویی و محصولات مراقبت شخصی استفاده می شود.
تفاوت استون با اتانول در سمیت:
- استون: استون از نظر سمیت نسبتاً کم در نظر گرفته می شود. می تواند باعث تحریک پوست، چشم و سیستم تنفسی شود. قرار گرفتن طولانی مدت یا بیش از حد در معرض بخارات استون می تواند منجر به سردرد، سرگیجه و در موارد نادر اثرات شدیدتری بر روی سیستم عصبی مرکزی شود.
- اتانول: اتانول به طور کلی برای مصرف در مقادیر متوسط ایمن در نظر گرفته می شود. با این حال، مصرف بیش از حد یا مزمن الکل می تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله آسیب کبدی، اعتیاد، و افزایش خطر تصادفات و جراحات شود.
تفاوت استون با اتانول در مقررات و دستورالعمل ها:
استون و اتانول هر دو مواد تحت نظارت هستند و تولید، جابجایی، حمل و نقل و استفاده از آنها ممکن است بسته به کشور یا منطقه تابع مقررات و دستورالعمل‌های خاصی باشد.
پیروی از پروتکل های ایمنی، برخورد مسئولانه با این مواد و رعایت مقررات قابل اجرا برای اطمینان از ایمنی افراد و محیط زیست بسیار مهم است. بنابراین، مهم است که توجه داشته باشید که هم استون و هم اتانول باید با اقدامات احتیاطی مناسب و پیروی از دستورالعمل‌ها و مقررات ایمنی استفاده شوند.