آمونیاک با نام های دیگری همچون هیدروژن نیترید ، اندروس و هیدروکسید اندروس آمونیوم نیز شناخته شده است
آمونیاک که با نام NH3 نیز شناخته میشود، گازی بی رنگ با بوی مشخصی است که از اتمهای نیتروژن و هیدروژن تشکیل شده است.
خصوصیات آمونیاک
فرمول مولکولی NH3
جرم مولی 17.031 g/mol
شکل ظاهری Colourless gas with strong pungent odour
چگالی 0.86 kg/m3 (1.013 bar at boiling point)
0.73 kg/m3 (1.013 bar at 15 °C)
681.9 kg/m3 at -33.3 °C (liquid)[۱]
817 kg/m3 at -80 °C (transparent solid)[۲]
دمای ذوب −۷۷٫۷۳ درجه سلسیوس (−۱۰۷٫۹۱ درجه فارنهایت؛ ۱۹۵٫۴۲ کلوین)
دمای جوش −۳۳٫۳۴ درجه سلسیوس (−۲۸٫۰۱ درجه فارنهایت؛ ۲۳۹٫۸۱ کلوین)
انحلالپذیری در آب 47% (0 °C)
31% (25 °C)
28% (50 °C)
اسیدی (pKa) 32.5 (-33 °C) 10.5 (DMSO)
خاصیت بازی (pKb) 4.75
آمونیاک در طبیعت
به طور طبیعی در بدن انسان و در طبیعت - در آب، خاک و هوا، حتی در مولکولهای کوچک باکتری تولید میشود. در سلامت انسان، آمونیاک و یون آمونیوم اجزای حیاتی فرآیندهای متابولیک هستند
.آمونیاک یک ماده شیمیایی است که به مقدار کمی در طبیعت یافت میشود و از مواد نیتروژن دار حیوانی و گیاهی تولید می شود.
آمونیاک و نمک های آمونیوم نیز در مقادیر کم در آب باران یافت میشوند، در حالی که کلرید آمونیوم و سولفات آمونیوم در مناطق آتشفشانی یافت میشوند.
کاربردهای آمونیاک
بیشترین کاربرد آمونیاک در کودهایی است که به خاک اعمال می شود و به افزایش عملکرد محصولاتی مانند ذرت، گندم و سویا کمک می کند.
آمونیاک مایع، محلول های آمونیاک، آب، و مواد شیمیایی ساخته شده از آمونیاک، مانند نمک های آمونیوم و اوره، همگی به عنوان منابع نیتروژن محلول استفاده می شوند.
اوره که از آمونیاک و دی اکسید کربن ساخته میشود، میتواند به عنوان مکمل خوراک گاو نیز استفاده شود که به ساخت سریع پروتئین توسط حیوانات کمک میکند
.آمونیاک می تواند مقادیر قابل توجهی گرما را از محیط اطراف خود جذب کند که آن را به عنوان خنک کننده در تجهیزات تهویه مطبوع مفید میکند.
در نهایت، یکی از کاربردهای جزئی آن گنجاندن در برخی از مواد پاک کننده خانگی است.
آمونیاک به دلیل خواص اساسی خود قادر است با گازهای اسیدی مانند اکسیدهای نیتروژن و اکسیدهای گوگرد واکنش داده و نمک های آمونیوم را تشکیل دهد.
بنابراین آمونیاک در اسکرابرهایی که گازهای اسیدی را قبل از انتشار در محیط حذف میکنند، مفید است.
آمونیاک را میتوان برای تصفیه منابع آب و به عنوان بلوک ساختمانی در ساخت بسیاری از محصولات از جمله پلاستیک، مواد منفجره، پارچه، آفت کش ها و رنگ ها استفاده کرد.
آمونیاک همچنین در صنایع تصفیه فاضلاب، سردخانه، لاستیک، خمیر کاغذ و صنایع غذایی و نوشیدنی به عنوان تثبیت کننده، خنثی کننده و منبع نیتروژن استفاده میشود.
آمونیاک بسیار خورنده است و برای حمل و نقل باید از کپسول سیلندر استیل STS316 استفاده گردد.همچنین رگلاتور و فشار شکن آمونیاک باید از جنس استیل باشد.
در صورت تجزیه آمونیاک ممکن است مقداری نیتروژن اکسید وجود داشته باشد. دمای خود اشتعالی گاز آمونیاک ۶۵۱ درجه سانتیگراد می باشد.
مجاورت و تماس آمونیاک با نقره و جیوه تولید ” فورمینات نقره و جیوه ” میکند که موادی شدیداً قابل انفجار هستند.
حضور مواد نفتی و دیگر مواد افروختنی خطر آتشگیری را افزایش میدهد.
گاز آمونیاک در اثر گرمای از ۴۰۰ درجه به بالا تجزیه شده و تولید هیدروژن میکند.